Cụ thể, trên sàn Tiki, một hộp 330 gram gồm 6 bánh trung thu nhân trứng chảy, được gia công từ Trung Quốc có giá 378.000 đồng, hiện giảm 50% còn 189.000 đồng. Hay hộp hai bánh trung thu mini loại 150 gram có giá 38.000 đồng giảm còn 19.000 đồng một cái.

     Tương tự tại sàn Shopee và Lazada, bánh trung thu giá rẻ và khuyến mãi tràn ngập. Các loại bánh nướng có trọng lượng 200 gram đang có giá 15.000-21.000 đồng một cái, giảm 6-16%. Đối với loại có trọng lượng 350 gram, hộp 4 cái là 360.000 đồng, giảm 10%.

     Theo báo cáo thị trường của Metric - nền tảng số liệu E-commerce - có hơn 406 nhà bán bánh trung thu trên 3 sàn thương mại điện tử này. Trong đó Shopee và Tiki bán nhiều nhất với hơn 90% sản lượng. Người tiêu dùng có xu hướng mua bánh này qua các kênh mua sắm trực tuyến vì sự tiện lợi, đa dạng sản phẩm cũng như dịch vụ giao hàng.

Bánh trung thu giá rẻ và giảm giá sâu trên các sàn thương mại điện tử. Ảnh: VnExpress

     Khảo sát trên nhiều gian hàng bán bánh trung thu online cho thấy nhờ bán giảm giá nên phần lớn các gian hàng đã tiêu thụ được 40-57% trên tổng sản lượng có sẵn. Điểm chung của các loại bánh này là thuộc những thương hiệu nhỏ. Đối với các sản phẩm bánh mini có mức giảm tới 50% chủ yếu là của thương hiệu đến từ Trung Quốc.

     Trong khi đó, tại kênh bán truyền thống, giá ổn định so với năm trước, các thương hiệu lớn đang đẩy mạnh dựng các quầy bên đường hay len lỏi các cửa hàng bánh kem, tạp hóa cho tới siêu thị để tiếp cận người tiêu dùng. Tại các hệ thống siêu thị, bên cạnh những khách mua nhỏ lẻ, các tổ chức thiện nguyện, nhiều doanh nghiệp đặt hàng với số lượng lớn lên tới vài trăm hộp.

     Trước tình trạng bánh trung thu giá rẻ bán tràn lan, Cục Thương mại Điện tử & Kinh tế số (Bộ Công Thương) cảnh báo, người tiêu dùng cần thận trọng khi mua về các loại bánh giá rẻ, không nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng được bán tràn lan trên các hội nhóm, chợ mạng. Nhiều sản phẩm chứa các chất phụ gia không cho phép sử dụng hoặc vượt quá giới hạn cho phép; thực phẩm chứa các chất độc hại; thực phẩm bị hư hỏng biến chất do điều kiện bảo quản không bảo đảm...

     Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến, Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số khuyến cáo người tiêu dùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng (tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, hướng dẫn sử dụng, bảo quản...). Sản phẩm phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng; không bị dập nát biến dạng, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi khác lạ.

     TS Từ Ngữ, Hội Dinh dưỡng Việt Nam cho biết, để làm bánh phải có quy trình từ bột, nhân, khuôn, nướng... Đặc biệt là vấn đề vệ sinh, nếu thực hiện đúng các quy trình thì đòi hỏi phải đầu tư lớn. Muốn giá rẻ thì quy trình phải thay đổi và nguyên liệu cũng phải rất rẻ. Quan sát những chiếc bánh trung thu giá rẻ này thì thấy phần nhân của chúng không rõ ràng.

     Với mức giá rẻ đến khó tin như vậy thì TS Từ Ngữ cho rằng, nhiều khả năng bánh được làm từ thực phẩm "rác". Đó là thực phẩm lưu cữu lâu ngày để trong các tủ lạnh với nhiệt độ đến -20 hoặc -30 độ C, đã hết hạn sử dụng có giá thành rất rẻ.

     Dù ăn bánh này không tạo ra ngộ độc cấp như tiêu chảy, nôn mửa, nhưng có ảnh hưởng lâu dài hay không thì không ai biết được, đặc biệt là những phụ gia, thực phẩm "rác" tác động lên gan, thận, đường tiêu hóa gây có thể gây ra những bệnh mãn tính như xơ gan, có thể là ung thư gan. Nguy hiểm nhất là người ăn không nhận biết được ngay lập tức tác hại nhưng hậu quả lại khôn lường.

     Lo ngại bánh trung thu có chất bảo quản, nhiều người chọn mua bánh handmade (bánh tự làm). PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ Sinh học – Công nghệ Thực phẩm cho biết, thời hạn sử dụng của bánh trung thu không nhiều, chỉ khoảng từ 1-2 tháng. Hạn sử dụng của bánh trung thu thường ngắn do nguyên liệu là những thực phẩm dễ bị ôi thiu nếu không có chất bảo quản.

     Bánh trung thu truyền thống với các loại nguyên liệu như dăm bông, lạp xườn, hạt sen, hạt dưa, mỡ, đường… lại càng khó bảo quản, dễ bị ô nhiễm và cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi phát triển. Thế nhưng, có những chiếc bánh để vài tháng không hỏng phải đặt dấu hỏi về chất bảo quản.

      Được biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành bộ tiêu chuẩn về bánh trung thu trong đó quy định các chỉ tiêu cảm quan, độ ẩm, chỉ tiêu dinh dưỡng (chất béo, đường), tro không tan trong axit, trị số peroxit, một số độc tố vi nấm và vi sinh vật.

     Các vi sinh vật và độc tố từ vi sinh vật (chủ yếu là độc tố vi nấm) là các mối nguy hiện hữu trong sản phẩm bánh nướng, bánh dẻo, các vụ ngộ độc bánh qua thống kê và xét nghiệm đều từ các nguyên nhân này. Các nguyên liệu chế biến bánh theo Luật an toàn thực phẩm đều phải đảm bảo các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, bao gồm cả kim loại nặng.

     Người dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, chất lượng được đảm bảo thể hiện qua việc có thương hiệu, thời hạn sử dụng, chỉ tiêu dinh dưỡng, chỉ tiêu liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm ghi trên nhãn theo quy định. Đối với bánh mua bán trực tuyến, người mua càng cần phải cân nhắc lựa chọn bởi rủi ro rất lớn. Để chọn được loại bánh trung thu đảm bảo chất lượng thì nên tránh các yếu tố nêu trên.